Αυτό το μουσείο είναι γεμάτο με μικρά, ανώνυμα ενθύμια από ιστορίες για… ραγισμένες καρδιές. Οι επισκέπτες μπορούν να βρουν το οτιδήποτε μεταξύ των αντικειμένων, μέχρι και ένα τσεκούρι με το οποίο κάποιος κατέστρεψε τα έπιπλα του πρώην του, για εκδίκηση.
Πρόκειται για μια ιδέα δύο κροατών καλλιτεχνών που χώρισαν το 2003 και άρχισαν να αστειεύονται πάνω στην ιδιοκτησία των αντικειμένων που προέκυψαν στη σχέση τους ή ακόμα κι εκείνων των αντικειμένων που την υποδήλωναν και πλέον θα τη θύμιζαν.
Δεν ξέρω για σας, για ένα μικρό διάστημα στο Γυμνάσιο, ήταν πολύ συνηθισμένο ο απατημένος/πληγωμένος/χωρισμένος να επιστρέφει δώρα ή οτιδήποτε είχε συναισθηματική αξία στον άλλον προκειμένου να τον σβήσει. Μετά ευτυχώς μεγαλώσαμε και πήγαμε Λύκειο.
Οι δύο Κροάτες όμως, η Ολίνκα και ο Ντράζεν, αποφάσισαν να στήσουν μια έκθεση πάνω σε αυτό το κόνσεπτ καλώντας τον κόσμο να δωρίσει αντικείμενα-αναμνήσεις σχέσεων που δεν υπάρχουν πια. Απλός ο τρόπος: κάνεις ένα registration στοεπίσημο site, δηλώνεις την ιστορία σου και το αντικείμενο που θες να στείλεις, και σύντομα έχεις την απάντηση από τους επιμελητές.
Ένα Tarantula Book του Bob Dylan – Εκείνος της το χάρισε στα 17 ως ο «Αμερικάνος φίλος» που δε θα κρατούσε για πάντα.
Εκείνη έμαθε μετά από χρόνια ότι είχε αλλάξει φύλο και είχε μάλιστα χρησιμοποιήσει το όνομα των γονιών της για τη νέα του ταυτότητα.
Το τσεκούρι – Για Εκείνη λειτούργησε ως «όργανο θεραπείας» όταν το χρησιμοποίησε για την καταστροφή όλων των επίπλων του συντρόφου της,όταν Εκείνος την χώρισε.
Το 2006, η έκθεση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά, στην πορεία βρήκε το χώρο της κι έγινε Μουσείο στην Παλιά Πόλη του Ζάγκρεμπ (μια υπέροχη μη κατοικίσιμη περιοχή που φιλοξενεί μόνο μουσεία και διοικητικές υπηρεσίες). Και το 2011, μάλιστα, το Μουσείο βραβεύθηκε ως το πιο καινοτόμο στην Ευρώπη.
Το Museum of Broken Relationships είναι ένα ανθολόγιο με ιστορίες αποχωρισμών, με μια πολύ διεσταλμένη έννοια της λέξης «αποχωρισμός». Όπως ας πούμε το κορίτσι που κακοποιήθηκε και θεώρησε ότι με τη δικαστική απόφαση αποχωρίστηκε επιτέλους τον βιαστή του ή μερικές πολύ συγκινητικές περιπτώσεις που τον χωρισμό προκάλεσε όχι κάποιο καπρίτσιο αλλά ο θάνατος.
Ένα νυφικό φόρεμα – Εκείνος την απάτησε. Εκείνη τον χώρισε και δε θέλει πια να τον βλέπει (ούτε το φόρεμα).
Μια γόβα στιλέτο – Εκείνος την έπεισε να βουτήξουν γυμνοί στο κανάλι όταν ήταν έφηβοι και την αποχαιρέτησε με δάκρυα στα μάτια μετακομίζοντας στη Γερμανία σε ηλικία 15 ετών. Εκείνη, 40 χρόνια μετά, dominatrix πια, αναγνώρισε τη φωνή του, ενώ εκείνος της έγλυφε τα τακούνια έχοντας πληρώσει για την ταπείνωσή του.
Στις προθήκες αναδεικνύονται τα αντικείμενα (βεβαίως υπάρχουν και πολλά άλλα – αυτοκινητάκια, τραπουλόχαρτα, θρησκευτικές εικόνες, ένα μπάσο, βιβλία, σημειωματάρια, κλειδιά, παπούτσια, μαλλιά και φυσικά ένα βιβλιάριο κοινού τραπεζικού λογαριασμού), όμως το ζουμί είναι στα κείμενα που τα συνοδεύουν. Τρυφερά, βιτριολικά αστεία (όπως εκείνο με το ρολόι-αντίκα), σχεδόν κινηματογραφικά όπως η (αγαπημένη μου) ιστορία με τη γόβα στιλέτο.
Βγαίνοντας αυτό το Μουσείο εκτός από μια κάποια μορφή παγκόσμιου group therapy, συνιστά και μια αναλογική ανάμνηση ανθρωπίλας στον καιρό της ψηφιακής μοναξιάς. Στην τελική, μπαίνοντας σε ένα Μουσείο μια σχέση αποκτά μια μικρή θέση στην αιωνιότητα, ενώ με τα αμένσιοτα δε γιατρεύτηκε κανείς.
Ένας πίνακας με λόγους παραμονής στη Μεγάλη Βρετανία – Εκείνος, την παραμονή της πτήσης επιστροφής της στην Αυστραλία της έγραψε στν πίνακα του σπιτιού του 10 λόγους για να μείνει. Εκείνη έφυγε.
Μια δικαστική απόφαση – Εκείνη γνώρισε τον εφιάλτη του βιασμού σε τρυφερή ηλικία, ενώ βρισκόταν στην κατασκήνωση. Εκείνος, ο θύτης, καταδικάστηκε πολλά χρόνια αργότερα όταν το θύμα βρήκε το θάροος να σταθεί στα πόδια του και να τον καταγγείλει.
Όλα αυτά είναι αντικείμενα που συναντά κανείς στο Μουσείο των Κατεστραμμένων Σχέσεων του Ζάγκρεμπ. Στο Museum of Broken Relationships, αν σας φαίνεται αδέξια σκληρή η απόδοση του τίτλου του και είστε αρνητικά προκατειλημμένοι, γιατί σας φαίνονται σαν ένα μαυσωλείο λουστραρισμένων συναισθημάτων για κοινωνικά ανάπηρους hipsters που έχουν δει πολλές φορές στο σπίτι τους το 500 Μέρες με τη Σάμερ ή επιστρέφουν συνέχεια στις ρομαντικές κομεντί των 80s, υπάρχουν αρκετά τέτοια εκθέματα στο Μουσείο, εκθέματα που είναι εκεί για να συμβολίσουν σχέσεις που κράτησαν μήνες ακόμα και μέρες και σε κάνουν να αναρωτιέσαι πότε πρόλαβαν να γίνουν τόσο σημαντικές.
