Γράφει ο Γεώργιος Σύρος
Συγγραφέας, Ιστορικός
Συγγραφέας, Ιστορικός
Ο Αγώνας της Εθνεγερσίας του 1821 συνιστά ένα γεγονός όχι μόνο ελληνικής αλλά και πανευρωπαϊκής ιστορικής σημασίας. Η εθνικοαπελευθερωτική επανάσταση επηρέασε βαθύτατα την παγκόσμια κοινή γνώμη. Ένας από τους διάσημους φιλέλληνες ήταν ο Γάλλος καλλιτέχνης Eugène Delacroix (πλήρες όνομα Ferdinand Victor Eugène Delacroix). Γεννήθηκε στις 26 Απριλίου το 1798 στο Charenton-Saint Maurice, πλησίον του Παρισιού. Έμεινε ορφανός και από τους δύο γονείς όταν ήταν μόλις 16 ετών. Το 1816 κατάφερε να εισέλθει στην Σχολή Καλών Τεχνών. Αν και ο Delacroix ήταν ο κυριότερος εκπρόσωπος του γαλλικού ρομαντισμού, παρ΄ όλο αυτά παρεξέκλινε του άκαμπτου κυριάρχου νεοκλασσικισμού, προσδίδοντας στα έργα του ιδιαίτερη γλαφυρότητα, γεγονός το οποίο συνέτεινε βαθμηδόν στην ανάδυση του ρεύματος του ιμπρεσσιονισμού.
Το 1824 ενεπνεύσθη από το τρομερό γεγονός της Σφαγή του Χίου (γεγονός που συνετελέσθη τον Μάρτιο του 1822), με αποτέλεσμα να συνθέσει τον ομώνυμο πίνακα, ένα πραγματικό αριστούργημα που αποτυπώνει τον πόνο της καταστροφής. Η Γαλλική κυβέρνηση τον αγόρασε για 6.000 νομίσματα. Τον επόμενο χρόνο ταξείδεψε στην Αγγλία, επηρεασμένος από τον Άγγλο καλλιτέχνη John Constable και την αγγλική τεχνοτροπία.Η Ελλάς στα ερείπια του ΜεσολογγίουΟ θάνατος του λόρδου Byron και βεβαίως το ασύλληπτο γεγονός της Ηρωϊκής Εξόδου του Μεσολογγίου αργότερα τον Απρίλιο του 1826 επηρεάζουν βαθύτατα τον Delacroix. Ο μεγάλος καλλιτέχνης παραδίδει τον περιώνυμο πίνακα «Η Ελλάς στα ερείπια του Μεσολογγίου» (La Grèce sur les ruines de Missolonghi), συγκινημένος από την Πολιορκία και την Μεγάλη Έξοδο εκείνο το ηρωϊκό έτος. Το έργο αυτό συνιστά την δεύτερη απόπειρα στηρίξεως του Γάλλου ζωγράφου στον ένοπλο και δίκαιο Αγώνα των Ελλήνων. Η κεντρική φυσιογνωμία του πίνακα είναι η Ηρωϊκή Ελλάς, μια γυναικεία δηλαδή μορφή – προσωποποίηση της Ελλάδας, η οποία στέκει όρθια επάνω στα ερείπια του Μεσολογγίου, τα οποία έχουν καταπλακώσει έναν Έλληνα μαχητή. Τα χέρια είναι σε στάση απελπισίας. Είναι ενδεδυμένη με την ελληνική παραδοσιακή φορεσιά ενώ στο στήθος είναι ελαφρώς ξεκούμπωτη, γεγονός που αποτυπώνει καθαρώς τις τολμηρές προεκτάσεις των ρομαντικών – και ταυτόχρονα ρεαλιστικών – αντιλήψεων του κυρίαρχου καλλιτεχνικού ρεύματος. Αξιοσημείωτη είναι στο βάθος ένας έγχρωμος άνδρας με το χαρακτηριστικό τουρμπάνι στο κεφάλι, ο οποίος καρφώνει σημαία στο έδαφος, μορφή η οποία υποδηλώνει την τουρκο-αιγυπτιακή κυριαρχία. Ο πίνακας είναι ελαιογραφία σε καμβά, έχει ύψος 208 εκ. και πλάτος 147 εκ. και εκτίθεται στο Μουσείο Καλών Τεχνών, στο Bordeaux της Γαλλίας.
Η πενταετία 1827 – 1832 ήταν μια περίοδος ατόφιας δημιουργικότητας. Παρουσιάζει αριστουργήματα, όπως ο «Θάνατος του Σαρδανάπαλου» και την τελευταία του ρομαντική σύνθεση «Η Ελευθερία οδηγεί τον Λαό», εμπνευσμένη από την Ιουλιανή Επανάσταση του 1830. Το 1832 ταξειδεύει στο Μαρόκο για έξι μήνες, γεγονός που στάθηκε αφορμή να εμπνευσθεί από τις αραβικές παραστάσεις και να επιδοθεί σε μια σειρά σχετικών έργων.
Ο Αγώνας της Ελληνικής Εθνεγερσίας ωστόσο ήταν ο βασικός άξονας της καλλιτεχνικής δραστηριότητας του Γάλλου ζωγράφου. Εκτός από τα προαναφερθέντα εμβληματικά έργα «Η Σφαγή της Χίου» και «Η Ελλάς στα ερείπια του Μεσολογγίου», πίνακες εμπνευσμένοι από την Ελληνική Εθνεγερσία είναι ο «Έφιππος Έλληνας πολεμιστής» (1856) και «Η Μάχη του Γκιαούρη με τον Χασάν» (1826) εμπνευσμένος από ποίημα του Byron. H μάχη δε του Κεφαλόβρυσου που επισκιάστηκε από τον θάνατο του Μάρκου Μπότσαρη τον εμπνέει και ζωγραφίζει τον πίνακα «Ο Μπότσαρης αιφνιδιάζει το στρατόπεδο των Τούρκων». Ο Delacroix προσπαθούσε μέσα από τα έργα του να τονίσει και να αναδείξει την σημασία του εθνικού αγώνα των Ελλήνων, οι οποίοι πολεμούσαν για το υπέρτατο ιδανικό της Ελευθερίας ενάντια στην ασιατική δεσποτεία. Απεδείχθη ότι πέτυχε τον σκοπό του, καθώς συνέβαλε καθοριστικώς στην κατακόρυφη άνοδο του φιλελληνικού κύματος στην Ευρώπη. Η συμβολή του στο πολεμικό δράμα των Ελλήνων ήταν ανεκτίμητη. Ο μεγάλος ζωγράφος απεβίωσε στο Παρίσι στις 13 Αυγούστου του 1863, έχοντας ολοκληρώσει συνολικώς 9.140 έργα.
Το 1824 ενεπνεύσθη από το τρομερό γεγονός της Σφαγή του Χίου (γεγονός που συνετελέσθη τον Μάρτιο του 1822), με αποτέλεσμα να συνθέσει τον ομώνυμο πίνακα, ένα πραγματικό αριστούργημα που αποτυπώνει τον πόνο της καταστροφής. Η Γαλλική κυβέρνηση τον αγόρασε για 6.000 νομίσματα. Τον επόμενο χρόνο ταξείδεψε στην Αγγλία, επηρεασμένος από τον Άγγλο καλλιτέχνη John Constable και την αγγλική τεχνοτροπία.Η Ελλάς στα ερείπια του ΜεσολογγίουΟ θάνατος του λόρδου Byron και βεβαίως το ασύλληπτο γεγονός της Ηρωϊκής Εξόδου του Μεσολογγίου αργότερα τον Απρίλιο του 1826 επηρεάζουν βαθύτατα τον Delacroix. Ο μεγάλος καλλιτέχνης παραδίδει τον περιώνυμο πίνακα «Η Ελλάς στα ερείπια του Μεσολογγίου» (La Grèce sur les ruines de Missolonghi), συγκινημένος από την Πολιορκία και την Μεγάλη Έξοδο εκείνο το ηρωϊκό έτος. Το έργο αυτό συνιστά την δεύτερη απόπειρα στηρίξεως του Γάλλου ζωγράφου στον ένοπλο και δίκαιο Αγώνα των Ελλήνων. Η κεντρική φυσιογνωμία του πίνακα είναι η Ηρωϊκή Ελλάς, μια γυναικεία δηλαδή μορφή – προσωποποίηση της Ελλάδας, η οποία στέκει όρθια επάνω στα ερείπια του Μεσολογγίου, τα οποία έχουν καταπλακώσει έναν Έλληνα μαχητή. Τα χέρια είναι σε στάση απελπισίας. Είναι ενδεδυμένη με την ελληνική παραδοσιακή φορεσιά ενώ στο στήθος είναι ελαφρώς ξεκούμπωτη, γεγονός που αποτυπώνει καθαρώς τις τολμηρές προεκτάσεις των ρομαντικών – και ταυτόχρονα ρεαλιστικών – αντιλήψεων του κυρίαρχου καλλιτεχνικού ρεύματος. Αξιοσημείωτη είναι στο βάθος ένας έγχρωμος άνδρας με το χαρακτηριστικό τουρμπάνι στο κεφάλι, ο οποίος καρφώνει σημαία στο έδαφος, μορφή η οποία υποδηλώνει την τουρκο-αιγυπτιακή κυριαρχία. Ο πίνακας είναι ελαιογραφία σε καμβά, έχει ύψος 208 εκ. και πλάτος 147 εκ. και εκτίθεται στο Μουσείο Καλών Τεχνών, στο Bordeaux της Γαλλίας.
Η πενταετία 1827 – 1832 ήταν μια περίοδος ατόφιας δημιουργικότητας. Παρουσιάζει αριστουργήματα, όπως ο «Θάνατος του Σαρδανάπαλου» και την τελευταία του ρομαντική σύνθεση «Η Ελευθερία οδηγεί τον Λαό», εμπνευσμένη από την Ιουλιανή Επανάσταση του 1830. Το 1832 ταξειδεύει στο Μαρόκο για έξι μήνες, γεγονός που στάθηκε αφορμή να εμπνευσθεί από τις αραβικές παραστάσεις και να επιδοθεί σε μια σειρά σχετικών έργων.
Ο Αγώνας της Ελληνικής Εθνεγερσίας ωστόσο ήταν ο βασικός άξονας της καλλιτεχνικής δραστηριότητας του Γάλλου ζωγράφου. Εκτός από τα προαναφερθέντα εμβληματικά έργα «Η Σφαγή της Χίου» και «Η Ελλάς στα ερείπια του Μεσολογγίου», πίνακες εμπνευσμένοι από την Ελληνική Εθνεγερσία είναι ο «Έφιππος Έλληνας πολεμιστής» (1856) και «Η Μάχη του Γκιαούρη με τον Χασάν» (1826) εμπνευσμένος από ποίημα του Byron. H μάχη δε του Κεφαλόβρυσου που επισκιάστηκε από τον θάνατο του Μάρκου Μπότσαρη τον εμπνέει και ζωγραφίζει τον πίνακα «Ο Μπότσαρης αιφνιδιάζει το στρατόπεδο των Τούρκων». Ο Delacroix προσπαθούσε μέσα από τα έργα του να τονίσει και να αναδείξει την σημασία του εθνικού αγώνα των Ελλήνων, οι οποίοι πολεμούσαν για το υπέρτατο ιδανικό της Ελευθερίας ενάντια στην ασιατική δεσποτεία. Απεδείχθη ότι πέτυχε τον σκοπό του, καθώς συνέβαλε καθοριστικώς στην κατακόρυφη άνοδο του φιλελληνικού κύματος στην Ευρώπη. Η συμβολή του στο πολεμικό δράμα των Ελλήνων ήταν ανεκτίμητη. Ο μεγάλος ζωγράφος απεβίωσε στο Παρίσι στις 13 Αυγούστου του 1863, έχοντας ολοκληρώσει συνολικώς 9.140 έργα.
