Στην ταινία «Κβο Βάντις, Άιντα;» της Βόσνιας σκηνοθέτιδας Τζασμίλα Ζμπάνιτς απονεμήθηκε το φετινό Βραβείο Κοινού LUX, σε τελετή που πραγματοποιήθηκε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο.
Το νεοσυσταθέν βραβείο εγκαινιάστηκε το 2020 και παρουσιάζεται από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Κινηματογράφου σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το δίκτυο Europa Cinemas, ενώ η απόφαση λαμβάνεται με ψήφους 50-50 από τους Ευρωπαίους πολίτες που ψηφίζουν την ταινία της επιλογής τους στο site του βραβείου και από τους Ευρωβουλευτές. Σκοπός του βραβείου είναι να αναδείξει τις ευρωπαϊκές αξίες μέσα από την τέχνη του σινεμά, προτείνοντας ταινίες με κοινωνικο-πολιτικό περιεχόμενο.
Η ταινία «Κβο Βάντις, Άιντα;», που προβλήθηκε πριν από λίγους μήνες και στην Ελλάδα, δραματοποιεί τις τελευταίες μέρες πριν από τη γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα στη Βοσνία, το καλοκαίρι του 1995, μέσα από τα μάτια μιας δασκάλας που εργάζεται ως διερμηνέας στη βάση των Ηνωμένων Εθνών και καλείται να πάρει οδυνηρές αποφάσεις για τον σύζυγο και τους δύο γιους της, την ώρα που συντελείται ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματα πολέμου του περασμένου αιώνα.
Παραλαμβάνοντας το βραβείο και απευθυνόμενη προς τους Ευρωβουλευτές, η σκηνοθέτιδα Τζασμίλα Ζμπάνιτς προέβη σε έναν συσχετισμό του πολέμου στη Βοσνία με τον πόλεμο που συντελείται αυτή τη στιγμή στην Ευρώπη, στην Ουκρανία.
«Παρακαλώ σταματήστε τον πόλεμο. Προφυλάξτε τις χώρες που δεν ανήκουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και θέλουν να μπουν σε αυτή, όπως η Βοσνία» δήλωσε, μεταξύ άλλων, στον ευχαριστήριο λόγο της.
Μαζί με τη σκηνοθέτιδα, παρευρέθηκε στην απονομή και η Μουνίρα Σούμπασιτς, επιζήσασα της γενοκτονίας της Σρεμπρένιτσα και επικεφαλής της οργάνωσης «Μητέρες της Σρεμπρένιτσα», η οποία καταχειροκροτήθηκε και αναφέρθηκε επίσης, με τη σειρά της, στην ανάγκη για άμεση κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία.
«Ας μην υποφέρουν άλλες μητέρες», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Αξίζει να σημειωθεί πως οι δύο συνυποψήφιες ταινίες για φετινό Βραβείο Κοινού LUX ήταν επίσης εξαιρετικές: το ντοκιμαντέρ animation «Flee» του Δανού Γιόνας Πόερ Ρασμούσεν, που κέρδισε το δεύτερο βραβείο, και η «Μεγάλη Απόδραση» του Αυστριακού Σεμπάστιαν Μάιζε που αναδείχθηκε τρίτη.
