Η Άλωση της Βαστίλης είναι ένα από τα σημαντικότερα επεισόδια στην πορεία επικράτησης της Γαλλικής Επανάστασης, αν και συμβολικού χαρακτήρα. Συνέβη στις 14 Ιουλίου του 1789 στο Παρίσι και τιμάται ως Εθνική Εορτή της Γαλλίας.
Στα μέσα του 1789 η Γαλλία δονείται από επαναστατικό ενθουσιασμό. Το αριστοκρατικό και φεουδαρχικό καθεστώς της χώρας βρίσκεται υπό κατάρρευση και η λεγόμενη Τρίτη Τάξη (αστοί, αγρότες και λαϊκές τάξεις των πόλεων) διεκδικεί μερίδιο στην εξουσία.
Στις 9 Ιουλίου η Εθνοσυνέλευση, στην οποία πλειοψηφούν οι αστοί και οι φιλελεύθεροι ευγενείς, μετατρέπεται σε Συντακτική Συνέλευση και απαιτεί Σύνταγμα από τον βασιλιά. Η απόλυτη μοναρχία του Λουδοβίκου ΙΣΤ’ έχει καταργηθεί. Ο μονάρχης αντιδρά και συγκεντρώνει στρατό στο Παρίσι για να χτυπήσει τους επαναστάτες και παράλληλα απολύει τον δημοφιλή υπουργό οικονομικών Ζακ Νεκέρ, που έχαιρε της εμπιστοσύνης της εθνοσυνέλευσης (11 Ιουλίου).
Οι βουλευτές δεν έχουν τη δύναμη να αντιπαρατεθούν με τη στρατιωτική δύναμη του μονάρχη. Η αντεπανάσταση καραδοκεί. Την κρίσιμη στιγμή αναλαμβάνει δράση ο λαός του Παρισιού, που εισέρχεται για πρώτη φορά στο προσκήνιο της επανάστασης. Καθοδηγούμενος από φλογερούς δημοκρατικούς ρήτορες, όπως ο Καμίλ Ντεμουλέν, καταλαμβάνει το Δημαρχείο και οργανώνει πολιτοφυλακή.
Για τον εξοπλισμό της πολιτοφυλακής, οι εξεγερμένοι Παριζιάνοι αρπάζουν χιλιάδες τουφέκια από το Μέγαρο των Απομάχων το πρωί της 14ης Ιουλίου. Την ίδια ημέρα πολιορκούν τη Βαστίλη, το φρούριο στην ανατολική πλευρά του Παρισιού, που χρησίμευε ως φυλακή των αντιφρονούντων του παλαιού καθεστώτος.
Το εξεγερμένο πλήθος ζητάει από τον διοικητή της Βαστίλης μαρκήσιο Ντε Λονέ να παραδώσει το φρούριο. Αυτός αρνείται και διατάσσει τους λιγοστούς άνδρες του να ανοίξουν πυρ εναντίον τους. Αυτοί δεν διστάζουν και πραγματοποιήσουν έφοδο κατά του φρουρίου, με βαρύ φόρο αίματος και άνευ αποτελέσματος. Όταν, όμως, οι πολιτοφύλακες, με επικεφαλής τον λοχαγό Ελί, μεταφέρουν κανόνια για να παραβιάσουν τις πύλες της Βαστίλης, ο Ντε Λονέ παραδίδεται, αλλά εκτελείται επί τόπου, μαζί με τρεις αξιωματικούς του.
Στα κελιά του φρουρίου δεν βρίσκουν παρά μόνο επτά ποινικούς κρατούμενους, όμως η κατάληψη της Βαστίλης γιορτάζεται ξέφρενα από τους Παριζιάνους, καθώς συμβολίζει τη μοναρχική καταπίεση αιώνων. Μπροστά στη διογκούμενη λαϊκή πίεση, ο Λουδοβίκος υποχωρεί. Επαναφέρει τον δημοφιλή Νέκερ στο Υπουργείο Οικονομικών και διατάσσει την αποχώρηση των στρατευμάτων του από το Παρίσι. Ο λαός βρίσκεται για πρώτη φορά στο προσκήνιο της ιστορίας και η Γαλλική Επανάσταση, με το σύνθημα «Ελευθερία – Ισότητα – Αδελφότητα», μάχεται για την επικράτησή της και εμπνέει τους καταπιεσμένους λαούς του κόσμου.
Μεταγενέστερα, η Άλωση της Βαστίλης χαιρετίστηκε ως θρίαμβος των λαϊκών δυνάμεων κατά της τυραννίας και της μοναρχίας. Γι’ αυτό και η 14η Ιουλίου είχε παγκόσμια απήχηση και καθιερώθηκε το 1880 ως εθνική εορτή της Γαλλίας. Οι εορταστικές εκδηλώσεις της ημέρας κορυφώνονται με τη μεγάλη στρατιωτική παρέλαση στα Ηλύσια Πεδία, ενώπιον του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας.
