Στη Νήσο Ιωαννίνων, στο φιλόξενο χώρο της Μονής Αγ. Παντελεήμονος τον οποίο ο Αλή Πασάς είχε μετατρέψει σε εξοχική κατοικία, πρωτολειτούργησε το 1958 το Μουσείο Πρωεπαναστατικής Περιόδου χάρη στην πρωτοβουλία φωτισμένων Γιαννιωτών. Στον ίδιο χώρο στεγάζεται απο τομ Μάιο του 2012 το Μουσείο του Αλή Πασά και Επαναστατικής Περιόδου που περιλαμβάνει τη σπουδαία συλλογή του Φώτη Ραπακούση.
Στο κυρίως κτίριο εκτίθενται αντικείμενα που έχουν άμεση η έμμεση σχέση με τον Αλή Πασά κατα την περίοδο δράσης του (1788-1822) και στο δεύτερο κτίριο κειμήλια της επαναστατικής περιόδου των Ελλήνων για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού (19ος αιώνας).
Σε προσθήκες είναι τοποθετημένα μοναδικά ιστορικά κειμήλια, όπως το χρυσό καριοφίλι του Αλή Πασά (1804), το ασημένιο ξιφίδιο του Εθνικού Ευεργέτη Απόστολου Αρσάκη (1813), η αυθεντική στολή της Κυρα Βασιλικής (συζήγου του Αλή Πασά), το περίφημο μακρύ τσιμπούκι του Αλή Πασά, οι κουρτίνες με κεντημένη τη μονογραφή του Σουλτάνου Μαχμούτ Β (1808-1836) και αλλα πολλά.
Τον πανέμορφο περιβάλλοντα χώρο του μουσείου φυλάσσει ως ακοίμητος φρουρός ο επιβλητικός πλάτανος των 700 ετών, στον ίδιο χώρο βρίσκονται τα σπήλαια που φιλοξένησαν αγιασμένες μορφές, όπως ο ασκητής όσιος Σάββας (15 αι) οι αυταδελφοί άγιοι Θεοφάνης και Νεκτάριος οι Αψαράδες, κτήτορες της Μονής Βαρλαάμ των Μετεώρων (15ος -α΄μισό 16ου αιώνα) και πολλόι άλλοι. Στα σπήλαια αυτά βρήκαν καταφύγιο για να σωθούν απο τους βομβαρδισμούς της Ιταλικής αεροπορίας οι κάτοικοι της Νήσου το Νοέμβριο του 1940.
Νησάκι Ιωαννινων, 45500, Ιωάννινα ΤΗΛ: 30.2651081791, 30.6972904666
