Η Καβάλα, λόγω της γειτνίασής της με περιοχές όπου καλλιεργoύταν η εξαιρετική ποικιλία καπνού «μπασμάς» και του φυσικού λιμανιού, που είχε τη δυνατότητα εξυπηρέτησης μεγάλων εμπορικών πλοίων, συγκεντρώνει στα μέσα του 19ου αιώνα την εμπορική εκμετάλλευση των καπνών της Βαλκανικής χερσονήσου.
Αποτελεί τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όπου συνυπάρχουν αρμονικά Έλληνες, Οθωμανοί, Εβραίοι και Αρμένιοι. Η ανάπτυξη του καπνεμπορίου φέρνει εμπορικούς οίκους και Προξενεία ευρωπαϊκών χωρών, για την παρακολούθηση της παραγωγής και την εξασφάλιση των πολυπόθητων καπνών, που έκαναν γνωστή την πόλη μας στα πέρατα του κόσμου. Στην Καβάλα δραστηριοποιούνταν 50 και πλέον καπνεμπορικές επιχειρήσεις, οι οποίες συναλλάσσονται εμπορικά με την Ευρώπη, την Αλεξάνδρεια, την Κωνσταντινούπολη και την Οδησσό.
Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου η Καβάλα είναι μία πόλη πολυπολιτισμική, καθώς συγκεντρώνει κόσμο από όλες τις γωνιές της γης. Αναμειγνύονται ήθη, έθιμα, θρησκείες και λαοί, που μέσα από το αλισβερίσι του καπνού δημιουργούν πλούτο και ευημερία για την πόλη και την ευρύτερη περιοχή.
Το 1923 με την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκιάς, η καλλιέργεια του καπνού αποτέλεσε τη βάση για την ενσωμάτωση του προσφυγικού πληθυσμού στην οικονομία της χωράς και συγχρόνως το κέντρο των κοινωνικών αγώνων.
Στην πόλη της Καβάλας καταγράφονται 262 συγκροτήματα καπναποθηκών. Οι περισσότερες από αυτές ήταν χτισμένες κατά μήκος της παραλιακής, προκειμένου να διευκολύνεται η μεταφορά του καπνού στα πλοία. Οι καπναποθήκες είναι κτίρια-μάρτυρες της άρρηκτης σχέσης του καπνού με την πόλη.
Το Μουσείο Καπνού ιδρύθηκε το 2003, προκειμένου να αποτίσει φόρο τιμής σε όλους αυτούς τους ανθρώπους, που με μόχθο, εργατικότητα, αστείρευτη θέληση και ευρηματικότητα, δημιούργησαν έναν κοινωνικό πλούτο, τον όποιο γευόμαστε σήμερα εμείς, σε τούτο το χώρο, όπου υπάρχει καπνός και η μυρωδιά του αγγίζει τις αισθήσεις του επισκέπτη.
Μέσα από 7 θεματικές ενότητες και ψηφιοποιημένο υλικό από την καλλιέργεια, την επεξεργασία, τη βιομηχανία, το εμπόριο και το συνδικαλισμό των καπνεργατών αναδεικνύεται όλη η νεότερη και σύγχρονη ιστορία της πόλης της Καβάλας. Στον χώρο εκτίθενται εργαλεία, μηχανές, φωτογραφικό υλικό, πίνακες και κάδρα, συλλογές αντικειμένων σχετικών με τον καπνό. Βελόνες μπουρλιάσματος, πλάστιγγες και ζυγαριές, κόσκινα και χαρμανιέρες, κάσες δεματοποίησης, μέγγενη και χαβάνια.
Συναντούμε, ακόμη, καπνοπαραγωγούς και καπνεργάτες, όπως χαρμαντζήδες, στοιβαδόρους και ξεφυλλίστριες, καπνεμπόρους, εικόνες από κτίρια καπναποθηκών, που ακόμη και σήμερα δεσπόζουν στον πολεοδομικό ιστό της πόλης, δείγματα ποικιλιών καπνού από όλα τα μέρη της Ελλάδας, ήτοι μπασμά, μπασί-μπαγλί, καμπά–κουλάκ, τσεμπέλια και μυρωδάτα, δέματα κλασσικής και εμπορικής επεξεργασίας, παστάλια και κιοντέδες, τόγκες και μπαστουνιέρες.
Διεύθυνση: Παλαιολόγου 4, 65403,Καβάλα Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα-Παρασκευή: 08:00-16:00 Σαββάτο: 10:00-14:00 Τηλέφωνο: 2510 223344