Επίδαυρος: Μια λέξη που αμέσως μας φέρνει στο νου το αρχαίο περιώνυμο θέατρο. Ωστόσο ο χώρος της Επιδαύρου έχει τεράστια ιστορία. Αρχικώς στο μέρος εκείνο βρισκόταν προϊστορικός οικισμός. Την περιοχή κατοίκησαν πρώτα οι προέλληνες Κάρες, φύλα του λεγόμενου μεσογειακού υποστρώματος, ενώ μετά την άφιξη των ινδοευρωπαϊκών ελληνικών φύλων στην μυκηναϊκή εποχή εγκαθίστανται Ίωνες.
Με την κάθοδο των Δωριέων, οι Ίωνες παραγκωνίσθησαν. Στην συνέχεια ιδρύθηκε παραδίπλα η πόλη της Επιδαύρου. Έλαβε το όνομά της από τον άρχοντα της πόλεως Επίδαυρο, υιό του Άργους και της Ευάδνης. Συμφώνως προς την Ιλιάδα, ο Επίδαυρος συμμετείχε στον Τρωϊκό Πόλεμο έχοντας ως ανωτέρους του τους υιούς του Ασκληπιού. Η κομβική της θέση ανάμεσα στους πρόποδες των τριών ορέων, του Κορυφαίου, του Τιθίου και του Αραχναίου και η ενασχόληση των ντόπιων με την ναυτιλία και το εμπόριο, οδήγησε την πόλη από νωρίς σε μια αξιοσημείωτη ακμή. Η Επίδαυρος ωστόσο ήταν και για έναν ακόμη λόγο γνωστή. Σύμφωνα με την Παράδοση, εκεί γεννήθηκε ο Ασκληπιός, όπου γύρω στον 6ο αιώνα π.Χ. καθιερώθηκε η λατρεία του.
Το μέρος, ωστόσο είχε μια βαθιά παράδοση με θεραπευτικές θεότητες που χάνεται στην αχλή του Μύθου. Ένα εξαιρετικού μεγέθους Ιερό είχε ανεγερθεί (επί των ερειπίων ενός πανάρχαιου οικισμού) ήδη από τον 16ο π.Χ. στο όρος Κυνόρτιον (ακριβώς πίσω από τον χώρο του θεάτρου), το οποίο ήταν αφιερωμένο σε μια άγνωστη θεότητα σχετική με την ίαση. Μετά τους Σκοτεινούς Χρόνους, την «επικαιροποίηση» και την αποκρυστάλλωση της ελληνικής θρησκευτικής παραδόσεως, το 800 π.Χ. ιδρύεται ακριβώς στην ίδια θέση Ιερό αφιερωμένο στον Απόλλωνα, έναν θεό καθαρά ελληνικό, αμιγούς δηλαδή ινδοευρωπαϊκής προελεύσεως. Η παράδοση των θεοτήτων που σχετίζονται με την ίαση συνεχίζεται. Ο Απόλλων είναι ο Θεός με θεραπευτικές ιδιότητες («Ἀπόλλων Μαλεάτας»).
Στην συνέχεια, όπως ελέχθη, ο τόπος συνεδέθη τον 6ο αιώνα με τον θεραπευτή και πρόδρομο της Ιατρικής Ασκληπιό, τον οποίο φυσικά η Παράδοση θεωρούσε υιό του Απόλλωνος και της Κορωνίδος (εγγονής του βασιλέως της Επιδαύρου Μάλου). Στην ενδοχώρα της Επιδαύρου, ήταν το Ασκληπιείο, ο τόπος δηλαδή του θεού της Ιατρικής. Για τους αρχαίους Έλληνες ήταν ο τόπος όπου εγεννήθη η Ιατρική. Η λατρεία του Ασκληπιού ασκούσε έντονη επίδραση στο συλλογικό φαντασιακό του ελληνικού και μετέπειτα ελληνορωμαϊκού κόσμου. Ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι συνέρρεαν στο Ιερό της Επιδαύρου και αυτό είχε ως αποτέλεσμα νοτιοδυτικώς να ανεγερθεί νέο Ιερό. Έτσι, λοιπόν, τα δύο αυτά ιερά έμειναν στην ιστορία ως ένας ενιαίος χώρος, γνωστός ως «ιερόν Απόλλωνος Μαλέατα και Ασκλαπιού».
Το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου (γνωστό ως «Μεγάλο Θέατρο») είναι το πιο εμβληματικό αρχαίο θέατρο παγκοσμίως. Ανηγέρθη τον 4ο π.Χ. αιώνα και συγκεκριμένα το 340 π.Χ. από τον αρχιτέκτονα Πολύκλειτο, σύμφωνα με τον Παυσανία. Ένα δώρο στην Τέχνη, στον Άνθρωπο, στον Πολιτισμό. Χωρούσε δε, πάνω από 13.000 θεατές! Αρχικώς ανηγέρθη για την ψυχαγωγία και διασκέδαση των ασθενών, ενώ, εν ονόματι της λατρείας του Ασκληπιού διεξάγονταν στο Θέατρο της Επιδαύρου δραματικοί, ωδικοί και γενικώς μουσικοί αγώνες. Η Επίδαυρος συνιστά λοιπόν, ένα εμβληματικό σημείο αναφοράς, έναν διαχρονικό σημείο αναφοράς Τέχνης και Πολιτισμού· άλλωστε τόσο στόχο και τιμή των ηθοποιών να λάβουν μέρος σε παράσταση, όσο και διακαή πόθο θεατρόφιλων θεατών να παρακολουθήσουν κάποιο έργο σε αυτό τον πανάρχαιο τόπο της Τέχνης, όπου ανέβαιναν παραστάσεις πριν από 2.500 έτη. Ας μην λησμονείται, τέλος, η σχέση της Επιδαύρου με την νεώτερη ελληνική ιστορία, αφού στην Επίδαυρο διεξήχθησαν δύο Εθνοσυνελεύσεις κατά την διάρκεια του Αγώνα της ελληνικής Εθνεγερσίας. Οι εργασίες της Α΄ Εθνοσυνελεύσεως ξεκίνησαν στις 20 Δεκεμβρίου 1821 και της Γ΄ την άνοιξη του 1826.
