Το Μουσείο Καλαθοπλεκτικής βρίσκεται στην Κομοτηνή και είναι το μοναδικό μουσείο τέτοιας θεματικής στην Ευρώπη. Τα αρχικά εκθέματα ήταν καλάθια των Ρωμά της Θράκης. Αργότερα, η συλλογή εμπλουτίστηκε και με άλλα εκθέματα από ολόκληρο τον κόσμο, τα οποία είναι κατασκευασμένα και από μη Ρωμά πληθυσμούς.
Το μουσείο στεγάζεται σε δικό του χώρο στον οικισμό Θρυλόριο, 9,5 χιλ από την Κομοτηνή ακολουθώντας την παλαιά Εθνική οδό προς Σάπες. Υπάρχει επαρκής σήμανση. Τα καλάθια πού εκτίθενται προέρχονται από τα τρία εθνικά τμήματα τής Θράκης (ελληνικό, βουλγαρικό, τουρκικό).
Είναι το μοναδικό Μουσείο που καλύπτει θεματολογικά τρεις χώρες τής χερσονήσου του Αίμου, όπου κατοικούν συμπαγείς και πολυάριθμες ομάδες Ρωμά (τσιγγάνων). Τα εκθέματα πού συγκεντρώθηκαν αποτελούν προϊόν εκτεταμένης – γεωγραφικά και χρονικά – επιτόπιας έρευνας στις περιοχές της μείζονος Θράκης.
Μέσα από το Μουσείο επιχειρείται η διάσωση, μελέτη, προβολή και ενίσχυση (ηθική και υλική) της πανάρχαιας καλαθοπλεκτικής τέχνης. Ταυτόχρονα η μελέτη του παραδοσιακού πολιτισμού των Ρωμά επεκτείνεται και στη διάσωση και άλλων τεχνών τους (όπως του κασσιτερωτή, του σιδερά, του ψαθοποιού, του κοσκινοπoιού, του κατασκευαστή κτενών, κ.α.), ώστε με την ολοκλήρωση τής έρευνας να δημιουργηθεί ένα Μουσείο – πανόραμα του τσιγγάνικου πολιτισμού.
Επιπλέον, και για να καλύπτεται πλήρως η ιστορία και ο χαρακτήρας της καλαθοπλεκτικής, εκτίθενται δημιουργήματα και δύο άλλων καλαθοπλεκτικών παραδόσεων: α) των ορεισίβιων Ροδόπης, οι ρίζες της οποίας φτάνουν στη Βυζαντινή περίοδο και β) των Ελλήνων προσφύγων από τον Εύξεινο Πόντο, την Ανατολική Ρωμυλία και την Ανατολική Θράκη.
Στην συλλογή υπάρχουν περίπου 1000 αντικείμενα, όπως καλάθια, βέργες, σκούπες, ψάθες, εργαλεία, από τα οποία εκτίθεται περίπου τα 500. Στόχος του μουσείου είναι η διατήρηση και ανάδειξη της καλαθοπλεκτικής τέχνης των τσιγγάνων και η βελτίωση της αυτοεκτίμησης τους.
Μικρές συλλογές καλαθιών υπάρχουν διάσπαρτες σε λαογραφικά μουσεία, αλλά εξειδικευμένο δεν υπάρχει. Είναι κάτι σπάνιο για τα ευρωπαϊκά δεδομένα και πολύ περισσότερο για τους τσιγγάνους.
Έχουμε αναπτύξει δεσμούς και διαύλους επικοινωνίας με πολιτιστικά κέντρα των Ρωμά στην Ευρώπη, όπως στη Βουδαπέστη, στη Γαλλία στην Αγγλία και σε άλλες χώρες, όπου λειτουργούν ανάλογα ιδρύματα. Όταν αναφέρονται στα ιδρύματα των Ρωμά στην Ευρώπη αναφέρονται και στο Μουσείο της Θράκης.
Επισκέψεις πραγματοποιούνται, μετά από τηλεφωνική συνεννόηση. Δεν υπάρχουν περιορισμοί για ημέρες και ώρες (συμπεριλαμβάνονται γιορτές, αργίες κλπ)
Η είσοδος στο Μουσείο κοστίζει 2 ευρώ το άτομο (1 ευρώ για μαθητές)
